Chúng ta phải chăng là những người con hoang đàng?

Dục vọng, ham muốn đang là ông chủ điều khiển cuộc đời rất nhiều người. Những ảo ảnh tốt-đẹp“chỉ mang đến sự no thỏa ngắn ngủi, khỏa lấp trong chốc lát. Nhưng chúng cướp đi giá trị thật, giá trị làm con một người cha giàu có.

Ảnh bởi Ron Hinson trên ronhinson.net

Một câu chuyện

Ở vùng nọ, có một người cha sống cùng hai con trai. Người con lớn làm việc đồng áng; người em trai tính lười biếng, lúc nào cũng nghĩ đến vui chơi, hưởng thụ. Tuy không phải làm lụng nhiều, vẫn được no đủ, nhưng con trai út không thỏa lòng, cứ mơ ước được ra thành phố để vui chơi cho thỏa thích. Một hôm người con út đến yêu cầu người cha chia gia tài cho anh. Dù đau lòng, nhưng người cha cũng phân chia tài sản cho các con.

Người con út được cầm tiền trong tay nên vui vẻ lắm, anh sung sướng mang cả phần gia tài đi đến thành phố. Ở đó, chàng tự do ăn chơi, tiêu xài tiền bạc phung phí. Anh kết bạn với những bạn bè xấu, và bị lôi kéo vào những chỗ ăn chơi trác táng, vùi đầu vào những buổi tiệc tùng truy hoan, ca hát, rượu chè, cờ bạc… Vì tiêu xài phung phí nên chẳng bao lâu tiền của hết sạch, bạn bè cũng dần chán ngán rời bỏ anh. Anh không còn tiền thậm chí để mua thức ăn.

Ảnh bởi Alexas trên Pixabay

Lúc ấy trong vùng đó lại gặp nạn đói lớn. Một mình sống trong một thành phố xa lạ, không gia đình, bà con, không một người bạn nào giúp đỡ, cũng không có một đồng trong túi, không nghề nghiệp. Túng quẫn quá, không biết làm gì, anh đành xin nuôi heo mướn để sống qua ngày. Có hôm bị đói quá, anh muốn lấy rau cho heo ăn để ăn cho đỡ đói mà không ai cho. Khi rời nhà người cha, anh ăn mặc sang chảnh, tiền đầy túi, quay lưng bước ra khỏi nhà. Bây giờ gương mặt hốc hác, quần áo xộc xệt, hôi hám, người ốm o gầy mòn, đầy chán nản, thất vọng và tủi nhục.

Ngồi bên đàn heo, suy sụp, tan nát, đói khát,… anh nghĩ đến gia đình, nghĩ đến người cha của mình. Anh tỉnh thức lại và nghĩ thầm “Trong nhà cha mình những người giúp việc có đồ ăn đồ mặc no ấm, mà mình ở đây phải chết đói.” Anh suy tính trong đầu kế hoạch trở về nhà, chọn lời lẽ để nói xin cha mình tha thứ. Và anh thật đã đứng dậy quay về nhà.

Một cái kết

Không như sự vô cảm của các con mình, người cha hàng ngày vẫn ngóng trông người con út. Vì khi người con út vừa về đến đầu con đường dẫn vào nhà, thì người cha đã thấy và chạy ra đón anh. Ông vui mừng ôm cổ anh. Trong hổ thẹn, mặc cảm, nghẹn ngào anh run rẩy nói “Cha ơi, con đã có tội với trời và với cha, không đáng được gọi là con của cha nữa.”

Vượt lên khỏi những xấu hổ của anh con út, người cha gọi cho những người giúp việc trong nhà “Mau lấy quần áo cho nó thay! Rồi bắt con bê mập mần thịt đi! Nhà mình hôm nay ăn tiệc lớn! Vì con trai ta đây đã chết mà bây giờ lại sống, đã mất mà bây giờ tìm lại được.” Bạn bè và cả gia đình đã ăn bữa tiệc lớn.

Câu hỏi: Người con út muốn được chia tài sản, dù cho cha của anh vẫn còn sống? Đang sống trong cảnh giàu sang, no đủ cớ sao người con trai út lại quyết định bỏ nhà ra đi?…

Đó là vì anh bị những điều tưởng chừng “là-tốt-là-đẹp” lôi cuốn, hấp dẫn. Anh đi đến một nơi phồn hoa, được sống tự do không khuôn khổ ràng buộc, được sống phóng túng, được chơi bời thỏa thích trong những trò lạc thú, những cuộc truy hoan. Đồng tiền, phương tiện để anh đạt được những dục vọng, đã trở thành ông chủ điều khiển anh. Vật chất và những lạc thú là những ảo ảnh mê hoặc đứng đằng sau, đã thúc đẩy anh quyết định cách tàn nhẫn và ích kỷ. Anh đã tôn thờ những ham muốn, dục vọngđể chúng cầm dây cương điều khiển cuộc đời.

Ảnh bởi Alexas trên Pixabay

Những “ảo ảnh tốt-đẹp” đó chỉ mang đến cho anh sự no thỏa ngắn ngủi, khỏa lấp anh trong chốc lát. Nhưng chúng cướp đi giá trị thật của anh, giá trị làm người con của một người cha giàu có. Anh đã trở nên nghèo khó và bần hèn. Anh đánh mất đi gia đình, mất đi người cha yêu thương anh. Chính vì theo đuổi những “ảo ảnh tốt-đẹp” này đã đẩy anh rơi vào cùng khốn, đói khát, và bế tắc. Những gì anh từng nghĩ là hạnh phúc cuối cùng hóa ra là vô nghĩa. Dục vọng như một chiếc bong bóng nhìn rất to, rất đẹp và rất lấp lánh nhưng bên trong lại rỗng tuếch. Cuối cùng, cái bong bóng ấy cũng bị vỡ.

Lời kết

Câu chuyện của người con trai hoang đàng này có lẽ cũng là câu chuyện của mỗi chúng ta. Chúng ta thấy đâu đó có bóng dáng của bản thân chúng ta. Đôi khi trong cuộc sống chúng ta không phân biệt đâu là những giá trị thật cần nắm giữ và đâu là những giá trị hư ảo nhưng đầy quyến rũ. Chúng ta thường chạy theo những dục vọng, ham muốn của bản thân, sẵn sàng đánh đổi những no đủ hạnh phúc bền vững để nhận lấy xấu hổ, đói khát, khốn cùng. Hãy tỉnh thức lại hỡi những người con!


bởi Phan Uyên

“Con nhà người ta” là ai mà làm cho “con nhà mình” khổ?

Khi còn trong bụng mẹ mỗi đứa trẻ đã được cha mẹ gửi gắm biết bao kỳ vọng. Đến khi vừa chào đời đứa ấy lại phải gánh vác bao nhiêu ước mơ và hoài bão của cha mẹ. Kỳ vọng đó của cha mẹ được đặt trong một câu nói mà có lẽ đứa trẻ nào cũng thuộc lòng “Có nhìn thấy con nhà người ta không?”

Ảnh bởi Unsplash

Gánh nặng ảo tưởng

Ngày nay, ngoài gánh nặng bài vở các em học sinh đều mang trong mình nỗi ám ảnh mang tên “con nhà người ta”. Một ngày của các em từ sáng đến tối gắn liền với việc học ở trường, học ở lớp học thêm, khi về đến nhà các em lại được cha mẹ nhắc nhở vào bàn học bài. Thời gian biểu như thế cứ lặp đi lặp lại hết năm này sang năm khác. Các em đều mệt mỏi khi đến lớp, được hỏi tại sao đi học nhiều vậy thì hầu hết các em đều trả lời “em bị ba mẹ ép đi học”, “ba mẹ muốn em học giỏi bằng con nhà người ta”, “ba mẹ suốt ngày đem con nhà người ta ra so sánh với em…”.

Cha mẹ luôn muốn con phải học trường điểm, thúc ép con phải học thật giỏi, con phải luôn đạt thành tích cao, luôn đứng đầu bảng, con phải học bằng “con nhà người ta”. Cha mẹ luôn bắt con học ngày, học đêm và hầu nhưng chẳng bao giờ thỏa mãn với thành tích của con. Không chỉ về học hành nhiều cha mẹ còn đặt ra tiêu chuẩn về nghề nghiệp.Con nhà người ta làm ngân hàng, công ty lớn, sao con lại nghĩ đến chuyện kiếm tiền từ việc……?” là câu hỏi của không ít ông bố, bà mẹ Việt Nam đặt ra cho con mình. Con phải làm việc ở những ngành nghề, những nơi danh giá, sang trọng, hoặc kiếm nhiều tiền. Không những thế, về những mối quan hệ bạn bè nhiều cha mẹ muốn con phải chơi với những bạn “con nhà giàu, có chức quyền… có như vậy con mới bằng con nhà người ta.

“Con nhà người ta” là ai?

Nghe rất quen thuộc nhưng vẫn là một nhân vật bí ẩn, không có tên gọi rõ ràng, không có thông tin cha mẹ, không có địa chỉ nơi ở… Nó chỉ đơn giản tồn tại là cái cân để cha mẹ đong-đo so-sánh với con của mình. “Con nhà người ta” một hình tượng vô hình nhưng đã được lí tưởng hóa, đại diện cho tham vọng cha mẹ theo đuổi nhưng lại áp đặt lên con cái. Phải chăng con cái là cứu cánh cho cha mẹ dùng để tiếp tục đeo đuổi sùng bái một hào quang toàn hảo về danh vọng, tiền tàicha mẹ đã thất bại để đạt được trong cuộc đời họ?

Ảnh bởi Unsplash

Cha mẹ đặt lên con cái một kỳ vọng, một hình tượng mẫu mực nhưng mơ hồ, mà chúng phải theo, với tên gọi “con nhà người ta”. Những ước muốn đó của ba mẹ đã trở thành những áp lực cho con cái. Áp lực “con nhà người ta” trở thành chiếc bóng đè nặng lên những đứa trẻ bé bỏng. Ngày qua ngày những chiếc bóng ấy tạo ra những mặc cảm tự ti, trở thành một sự sợ hãi vô hình, nghĩ mình là một con người kém giá trị, làm tăng thêm hẫng hụt, stress kéo dài. Hệ lụy có thể là những trường hợp con cái phản ứng hung bạo, trầm cảm, bỏ nhà đi bụi, tự tử… Không phải kỳ vọng của ba mẹ càng lớn thì sẽ khiến con cái càng phải cố gắng hơn, phải nỗ lực hơn nhưng ngược lại nó đang là tảng đá nặng đè những đứa trẻ ngã quỵ.

Tấm gương cha mẹ?

Tại sao cha mẹ không là gương mẫu mà phải là “con nhà người ta”? Vì sự toàn hảo đó không có thực, cha mẹ cũng không làm được nhưng cha mẹ luôn ép con phải phải đạt được những gì ba mẹ muốn. Sức người có hạn và khả năng của mỗi người là không giống nhau. Đừng quên rằng cha mẹ là những kiểu mẫu cho con cái noi theo. “Con nhà người ta” cũng chỉ là ảo ảnh không phải là tấm gương để con cái noi theo.

Phải chăng vì quá lo lắng cho tương lai của con trong một xã hội mang tính cạnh tranh cao? Hay do chính cha mẹ đã làm được và thành công nên muốn con cái cũng đạt được điều tương tự? Hay là cha mẹ muốn con hoàn thành những ước mơ còn dang dở của mình trước đây? Cha mẹ ảo tưởng về khả năng của con cái hay do thái độ cầu toàn của cha mẹ?

Ảnh bởi Unsplash

Hãy giải phóng chúng!

Các bậc cha mẹ cần nhận ra rằng con cái cần được tự do khỏi mọi chuẩn mực ảo, để chúng được phát triển cách tự nhiên với mọi phẩm chất mà chúng được thiên phú. Cha mẹ cần từ bỏ sự áp đặt trên con cái “phải” thế này, “phải” thế kia, không hiểu rằng khi so sánh con cái mình với “con nhà người ta” sẽ khiến chúng thấy bế tắc. Chúng không còn biết chính chúng nữa, thậm chí là bỏ cuộc vì thấy mình yếu kém.

Thế nên, trong danh của tình yêu vô điều kiện, các ông bố, bà mẹ hãy lắng nghe con cái mình nhiều hơn, tôn trọng những khao khát của con, thậm chí là chấp nhận những yếu đuối của chúng. Đừng để “con nhà người ta” làm khổ chính “con nhà mình” nữa.


bởi Phan Uyên

Bộ lọc gương mặt nào cho bạn?

Có bao giờ bạn tự hỏi tại sao mình lại không hài lòng với chính gương mặt của mình?

Một người khi được sinh ra đời có những điều không được lựa chọn đó là: cha mẹ, nơi sinh ra và gương mặt (hay diện mạo)… Nhưng trong đó gương mặt là điều có thể thay đổi được. Vì vậy, từ xưa đến nay con người thường tìm kiếm cho mình những phương cách chỉnh sửa hay/và làm đẹp qua trang điểm (make-up), và qua phẫu thuật thẩm mỹ.

Ảnh bởi Unsplash


Chiếc gương soi

Có lẽ nó là người bạn chân thật nhất, bởi nó phản chiếu chân thật hình ảnh của bạn. Khi nhìn vào gương bạn có thấy thích hình ảnh của mình không? Bạn thấy thích vì đó là gương mặt chân thật nhất của bản thân? Bạn thấy vui, thấy tự hào vì gương mặt đó có nét giống cha và mẹ? Đâu đó trong bạn không mấy làm hài lòng với gương mặt ấy vì chiếc mũi không cao, đôi mắt không to, đôi môi không quyến rũ?… Những khuyết điểm đó bạn thấy mình không đẹp, không hoàn hảo, thậm chí là xấu hổ, chán ghét và sợ người khác nhìn thấy gương mặt thật của chính mình.

Qua bộ lọc

Bạn tìm cách để chỉnh sửa khuôn mặt của mình để đẹp hơn trong mắt người khác, đẹp hơn theo cách bản thân mình muốn. Nhiều người chọn đến phẫu thuật thẩm mỹ, chấp nhận vẻ đẹp dao kéo với phương châm “thà đẹp nhân tạo còn hơn xấu tự nhiên”. Bạn phẫu thuật để chỉnh hình theo một khuôn mẫu nào đó, như những con búp bê có đường nét cơ thể uyển chuyển và một khuôn mặt có sức hút tuyệt đối hay là khuôn mẫu chung theo số đông người cho là đẹp, là thời thượng…

Các trang mạng xã hội facebook, instagram… là nơi mọi người “khoe” diện mạo của mình. Vậy là ai ai cũng chăm chỉ post những tấm ảnh xinh đẹp nhất, lộng lẫy nhất để nhận được những lời khen, những cái ‘like’. Những tấm ảnh chụp gương mặt chân thật được thay thế bằng những tấm ảnh selfie, chụp và chỉnh sửa ảnh bằng các ứng dụng làm đẹp, bộ lọc khuôn mặt rồi đăng tải lên facebook… Việc chụp hình “sống ảo” trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của nhiều người. Những tấm tấm ảnh đăng trên facebook và gương mặt mộc ở ngoài khác nhau rất nhiều thậm chí là khác hoàn toàn.

Gần đây một vlogger nổi tiếng của Trung Quốc được biết đến với cái tên “Nữ thần Qiao Biluo” đã bị lộ gương mặt thật của mình khi đang livestream với các fan. Khi bộ lọc mờ dần và gương mặt thật của “nữ thần” đã bị lộ, không còn là một “nữ thần” có mái tóc dài, gương mặt khả ái nữa mà thay vào đó là một phụ nữ lớn tuổi không ai nhận ra. Không chỉ riêng “Nữ thần Qiao Biluo” mà rất nhiều các live-streamer nổi tiếng đã sử dụng kỹ thuật trang điểm và bộ lọc để tạo ra khuôn mặt hoàn toàn khác. Những kỹ thuật này giúp các vlogger có nét mặt đẹp nổi bật, không tì vết mà vẫn có một sự tương đồng với hình dáng ngoài đời thực. Một số vlogger thậm chí còn dùng phương pháp trang điểm đậm để tạo ra xương đòn và cơ bụng giả. Tất cả những vẻ đẹp mọi người trầm trồ cũng chỉ là sự giả tạo.

Ảnh bởi Unsplash

Tương quan hay tương phản

Mong muốn có một vẻ bề ngoài đẹp đẽ không có gì là sai, nhưng điều quan trọng là đằng sau gương mặt đẹp đẽ ấy là ai? Nếu một người có gương mặt đẹp nhưng bên trong tấm lòng đầy xấu xa thì liệu rằng có được xem là người đẹp toàn hảo? Một gương mặt bằng phẫu thuật thẩm mỹ, một lớp trang điểm đậm, một tấm ảnh chỉnh sửa kĩ lưỡng, một vẻ đẹp nhân tạo sẽ lưu lại được gì? Vẻ đẹp duy nhất còn tồn tại chính là tấm lòng con người bên trong của bạn.


bởi Phan Uyên

Mặt tối của game điện tử

Trò chơi điện tử (video game) và trò chơi trực tuyến (game online) là hình thức giải trí phổ biến nhất hiện nay, đặc biệt đối với nam thanh thiếu niên. Nhưng liệu có tiềm tàng một mặt tối nguy hiểm đằng sau việc chơi game?
Minh họa bởi Sam Woolley

Nó bắt đầu khá vô tư, như rất nhiều việc khác. Anh R. (ẩn tên) chỉ đi chơi với bạn bè một thời gian. Nhưng mọi thứ bắt đầu khi vui chơi dần biến thành thứ gì đó nghiêm trọng hơn nhiều.
R. bắt đầu bước vào thế giới game trực tuyến với trò bắn súng góc nhìn thứ nhất. Anh và bạn bè sẽ tụ tập lại, kết nối mạng máy tính xách tay và chơi game nhập vai nhiều người chơi trong nhiều giờ đồng hồ.

Năm 2004, R. được giới thiệu một game mới: World of Warcraft (WoW). Tính đến thời điểm đó, anh ta đã chơi các game có thiết lập một số cấp độ để người chơi có thể giành chiến thắng. WoW là game đầu tiên R. chơi mà không bao giờ có thể chiến thắng.
Vì hầu như mỗi tháng, nhà sản xuất game sẽ đưa ra nội dung mới để người chơi mua. R. là người luôn có động lực cao, hướng đến mục tiêu và cạnh tranh; Vì vậy, WoW đã cho anh một thách thức không thể cưỡng lại.

Sở thích, thành thói quen, rồi nghiện

Giống như các game trực tuyến nhiều người chơi khác, WoW được thiết lập để tạo ra cuộc sống giả tưởng cho người chơi. Mỗi người chơi sẽ tạo ra nhân vật đại diện có danh tính, nghề nghiệp và bộ kỹ năng riêng. Người chơi chọn một vương quốc và có thể tham gia bang hội với những người chơi khác. Nghe như đây là một trò chơi mang tính tương tác và xã hội, liên quan đến việc hoàn thành nhiệm vụ. Trên thực tế, thành công trong loại trò chơi này thường phụ thuộc vào lượng thời gian người chơi đầu tư cho nó. Vì vậy, game này được thiết kế để “khuyến khích” chơi càng lâu càng tốt.

Minh họa bởi Javier Zarracina/Vox


Đối với R., WoW trở thành lối thoát khỏi cuộc sống thật ngày càng buồn bã. Chia tay với bạn gái, không thể theo kịp chương trình đại học, mọi thứ chán nản đều bị đẩy ra khỏi tâm trí anh khi chơi game. R. tạo ra một thực tế hoàn toàn khác cho mình thông qua trò chơi này. Trong game, anh rất mạnh mẽ và thành đạt. Chỉ đến khi dừng chơi, cảm giác thiếu thốn, lo lắng và trầm cảm của anh mới quay trở lại.
R. thấy mình chơi WoW ngày càng nhiều. Game này ảnh hưởng sâu sắc đến nỗi nếu không phải dừng lại để tham gia hoạt động ngoài đời thực, anh có thể chơi game cả ngày. “Tôi bắt đầu chơi khi vừa thức dậy, và trước khi tôi nhận thức được, đó thật ra là ban đêm”. Game bắt đầu nuốt chửng anh; Anh nghĩ về nó suốt cả ngày, ngay cả khi không chơi. Anh thậm chí còn mơ về nó.
R. chơi WoW trong ba năm. Hai lần anh cố từ bỏ cuộc chơi. “Bạn không bao giờ muốn nghĩ rằng mình là một kẻ nghiện”, anh giải thích. Tuy nhiên, anh biết game đang ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống mình. Anh đang phải vật lộn để đến lớp học buổi sáng. Anh ngừng làm bài tập về nhà. Đời sống xã hội của anh phải chịu tổn thất.
Tại một thời điểm, anh nghĩ mình đã bỏ được game. Anh ngừng chơi, tập trung vào đại học và dần tốt lên. Anh thậm chí còn có việc làm thêm hè, và có thể tự kỷ luật bản thân suốt mùa hè để duy trì công việc, chỉ chơi game trong khoảng thời gian giới hạn.
Khi trở lại trường đại học mùa thu năm đó, anh cảm thấy chắc chắn mình đã kiểm soát được thói quen đó. Nó không còn can thiệp vào cuộc sống của anh được nữa.
Nhưng sau đó, như đã từng, R. tìm đường quay lại với game và bắt đầu chơi lại, thế là càng khó hơn để thức dậy mỗi buổi sáng. Anh thức dậy và nhận ra mình đã bỏ lỡ lớp học một lần nữa. Sau đó, để chống lại nỗi lo lắng và căng thẳng, anh đã chơi WoW trở lại.
Cuối cùng, anh chọn rút khỏi tất cả lớp học. Anh kiếm được rất nhiều tiền vào mùa hè đó, vì vậy vẫn có đủ tiền thuê nhà. Anh ta giả vờ với gia đình rằng mọi chuyện đều ổn, và chơi WoW trong ba tháng liền. “Tôi yêu nó. Tôi chơi thật sự giỏi, nhưng đồng thời cũng có cảm giác tan nát. Tôi không được thoả mãn”.
Thứ bắt đầu như một sở thích đã phát triển thành một thói quen và bây giờ là một chứng nghiện “hợp pháp”.

Tính chất hóa học của thói quen

Điều xảy ra với R. có thể xảy ra với bất kỳ ai trong chúng ta. Biết rõ cách thói quen hình thành và hiểu tính chất hóa học của bộ não là chìa khóa để mở ra hiểu biết về nguyên do của nan đề này.
Trong cuốn sách “Sức mạnh của thói quen”, nhà báo Charles Duhigg bàn về vòng lặp của thói quen (Habit loop). Ông cho rằng, thói quen được hình thành do não chúng ta liên tục tìm cách “tiết kiệm” sự nỗ lực, vì vậy nó chuyển đổi một chuỗi các hành động thành một thói quen tự động, gọi là “chunking”. Đây là cách mọi thói quen được hình thành. Tự động vận hành, bộ não sẽ biến lề thói thường ngày thành thói quen một cách hiệu quả.
Có ba thành phần của vòng lặp thói quen: tín hiệu, lề thói và thành quả. Tín hiệu là bất cứ thứ gì kích hoạt bộ não để nó biết cần khởi chạy khuôn mẫu hoặc lề thói nào. Lề thói được thiết lập bằng cách làm việc tương tự lặp đi lặp lại. Và thành quả đến cuối cùng. Theo thời gian, khi lặp lại vòng lặp ba bước này, bộ não sẽ trở nên tự động hơn. Các tín hiệu và thành quả sau đó liên kết mạnh mẽ với nhau, rồi cảm giác khao khát và rạo rực sẽ phát triển theo.
R. phát hiện ra điều này ngay sau khi anh dường như đã từ bỏ game. Lúc đó, anh đã kết hôn, có công việc với mức lương cao và đã bỏ chơi WoW trong nhiều năm. Sau đó, khi một người bạn cũ đến thăm, R. bị lôi kéo trở lại chơi game. Anh đã chơi một lần, sau đó quyết định rằng mình không thể quay trở lại con đường đó; anh có quá nhiều thứ để mất. Nhưng trong nỗi thất vọng, cảm giác thôi thúc tiếp tục chơi quá mạnh đến nỗi trở thành ám ảnh. Anh nghĩ về game liên tục.
“Tôi không bao giờ muốn làm bất cứ điều gì trong cuộc sống với cường độ như vậy. Đó là sự ép buộc cực kỳ mạnh mẽ.” R. là người nghiện chơi game.

Xã hội mệt mỏi vì nghiện game

R. không đơn độc trong cuộc đấu tranh với việc chơi game quá mức. Bất cứ ai làm việc với thanh thiếu niên trong trường học sẽ nói rằng: nhiều người trẻ bị ảnh hưởng bởi vấn đề này, đặc biệt là nam sinh.

Ảnh bởi Eran Cantrell


“Nam giới đang tụt lại phía sau nữ giới trong nhiều lĩnh vực ngày nay. Có nhiều yếu tố để giải thích thống kê này, trong đó yếu tố rõ ràng nhất là việc lạm dụng game. Theo bài báo Tâm lý học ngày nay, một số vấn đề lớn liên quan đến việc chơi game quá mức là:

  • Hành vi bốc đồng.
  • Xu hướng chấp nhận bạo lực.
  • Kỹ năng xã hội yếu kém.
  • Khó tập trung chú ý.
  • Khó khăn khi đối phó với căng thẳng và các vấn đề thực của cuộc sống.

Một trong những khía cạnh rắc rối nhất của việc chơi game là ngày nay các game phổ biến nhất đều dựa trên yếu tố bạo lực. Các trò chơi như Grand Theft Auto và Call of Duty đặt người chơi đằng sau một khẩu súng để giết hàng trăm “con người” bằng đồ hoạ kỹ thuật số, thêm vào hình ảnh mô tả máu bắn tung toé. Nghiên cứu khoa học xác nhận rằng việc liên tục “tắm” tâm trí bạn trong những hình ảnh bạo lực sẽ dẫn đến vô cảm với bạo lực. Nói cách khác, các game thủ đã mất đi cảm giác trước bạo lực ngoài đời thật.
Năm 2000, một báo cáo về phân tâm học của Mỹ đã cho biết: “Kết luận của cộng đồng y tế công cộng, dựa trên hơn 30 năm nghiên cứu: xem cảnh bạo lực giải trí có thể dẫn đến sự gia tăng thái độ, giá trị và hành vi bạo lực, đặc biệt là ở trẻ em. Hơn nữa, việc xem hình ảnh bạo lực kéo dài có thể dẫn đến vô cảm đối với bạo lực trong đời thực. Nghiên cứu sơ bộ cho thấy tác động tiêu cực [của các video game bạo lực] có thể nghiêm trọng hơn đáng kể so với tác động của truyền hình, phim ảnh hoặc âm nhạc”.
Năm 2006, tại Mỹ một nghiên cứu đại học đã phát hiện rằng: tiếp xúc với các video game bạo lực “làm tăng những suy nghĩ hung hăng, cảm giác tức giận, kích thích sinh lý cùng với hành vi bạo lực, và giảm các hành vi có ích”.
Mặc dù rõ ràng phần lớn những người chơi game bạo lực không giết người hàng loạt, nhưng nhiều người thực hiện những vụ giết người hàng loạt đã từng chơi game bạo lực (thống kê ở Mỹ), và không thể nào bỏ qua mối tương quan này.

Trò chơi kết thúc

Bài viết này chỉ lướt qua bề nổi của một tảng băng trôi khổng lồ. Đây là vấn đề mà chúng tôi hy vọng độc giả sẽ suy nghĩ sâu sắc.
Nếu bạn đang dành hàng giờ để chơi video game và nhận ra rằng nó đang ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống mình, thì đã đến lúc hành động. Chúng ta được dạy rằng cách loại bỏ sự tiêu cực khỏi cuộc sống là loại bỏ chúng ngay từ gốc rễ và tránh những cám dỗ. Để khắc phục tình trạng chơi game quá mức, bạn có thể cần dẹp bỏ mọi thiết bị chơi game khỏi nhà bạn, vô hiệu hóa phần mềm game trên máy tính hoặc hủy đăng ký chơi game trên mạng.
Nếu bạn là cha mẹ, hãy nghiêm ngặt theo dõi con cái trong lĩnh vực này. Nếu bạn để các trò chơi điện tử trong nhà, hãy theo dõi chặt chẽ việc con bạn sử dụng chúng và liệu trò chơi đó có phù hợp hay không. Đừng để con bạn lãng phí hàng giờ ngồi lì trước màn hình máy tính hoặc tivi. Ngoài ra, hãy chú ý đến các game trên điện thoại thông minh. Nếu con bạn đang rút lui khỏi xã hội thực cũng như gia đình để chơi game, có lẽ đã đến lúc bạn hành động.
Sau nhiều tuần đấu tranh, R. cuối cùng đã có thể từ bỏ game, nhờ sự giúp đỡ của gia đình, bạn bè và kết nối lại với nền tảng giáo dục của Kinh Thánh. Anh nhận thấy rằng game đã trở thành một loại thần tượng, và anh tin rằng mình đã bị tấn công trong tâm linh . Những người khác có thể phải tìm sự giúp đỡ chuyên môn để thoát khỏi cơn nghiện game. Mặc dù chúng ta thường lảng tránh không chịu tìm kiếm sự giúp đỡ, nhưng hãy thử một lần vì lợi ích tương lai.

Chúng tôi hy vọng câu chuyện của R. và các thông tin khác trong bài viết này sẽ giúp mọi người tránh hoặc khắc phục vấn đề nghiêm trọng này.

Nguồn: lifehopeandtruth.com

Hồng Nhạn dịch

Con nhà tông, không giống lông cũng giống cánh

Khi được hỏi yếu tố nào ảnh hưởng đến việc hình thành tính cách của con trẻ chắc chắn ai cũng dễ dàng trả lời là xã hội và gia đình. Tuy nhiên chính gia đình mới là nền móng quan trọng nhất ảnh hưởng sâu sắc đến sự hình thành nhân cách của một đứa trẻ. Và cha mẹ chính là hình mẫu để con cái noi theo. Các bậc tiền nhân xưa đã có câu nói rất hay “con nhà tông không giống lông cũng giống cánh”.

Ảnh bởi Steve Shreve trên Unsplash

Ở đây “con nhà tông” là nói đến đứa trẻ được sinh ra mang trong mình dòng máu của cha mẹ. Cha mẹ là người yêu thương, chăm sóc, dưỡng dục đứa bé lớn khôn. Cũng chính vì vậy mà cha mẹ có sự ảnh hưởng trực tiếp đến việc hình thành tính cách của trẻ. Cũng chính vì vậy mà đứa trẻ “không giống lông cũng giống cánh” với cha mẹ. Cái giống ở đây có thể là giống về ngoại hình song cũng có thể là nét giống về tính cách. Như vậy, đã là con thì cũng sẽ có những điều giống cha mẹ.

Mỗi đứa trẻ khi sinh ra vốn là trang giấy trắng tinh khiết. Cha mẹ chính là những người đặt những nét vẽ đầu tiên trên trang giấy đó. Cha mẹ vẽ những gì thì nó sẽ in đậm, thấm sâu vào trang giấy đó mãi mãi. Cuộc đời trẻ sau này sẽ bắt đầu từ những nét vẽ tốt đẹp hay xấu xí đó. Tâm lý và tính cách của trẻ cũng từ đó mà thành. Trẻ từ khi lọt lòng, được sống trong gia đình gương mẫu, được chăm sóc tận tình trong vòng tay những người thân yêu sẽ lớn lên thành một đứa trẻ giàu tình thương và trách nhiệm. Những đứa trẻ này về sau là những người tự tin, tự chủ, tử tế… Cuộc sống tương lai sau này cũng sẽ tốt đẹp hơn. Sinh ra trong một gia đình có truyền thống hiếu học thì đứa trẻ cũng sẽ ý  thức được vai trò của việc học và chăm chỉ học tập. Con của một nhà văn ít nhiều cũng sẽ có năng khiếu văn học, con của một ca sĩ, nhạc sĩ ít nhiều cũng sẽ có năng khiếu âm nhạc… Cha mẹ chính là tấm gương cho con cái noi theo, cha mẹ sống yêu thương thì con cái cũng sẽ biết yêu thương, cha mẹ giỏi giang con cái cũng sẽ giỏi giang, cha mẹ có phẩm chất tốt thì con cái cũng sẽ có những phẩm chất tốt bởi “hổ phụ sinh hổ tử”.

Một trong những tên chính khách được nhắc đến nhiều nhất thế giới có lẽ là vị tổng thống Hoa Kỳ kiêm tỷ phú Donald Trump. Đằng sau vai trò là vị lãnh đạo một siêu cường quốc thì Donald Trump cũng là một người cha của năm người con. Ngoài cậu út Barron còn nhỏ, bốn người con còn lại đều thành đạt, giỏi giang, được công nhận về tài năng và sự chăm chỉ chưa từng có scandal nào. Trong đó Ivanka Trump hiện là cố vấn thân cận cho ông trong Nhà trắng, con trai cả Donald Jr. cùng con trai thứ Eric cùng nhau tiếp quản công việc ở The Trump Organization. Cô con gái Tiffany của người vợ thứ hai đang theo học Đại học luật Georgetown ở thủ đô Washington… Donald Trump áp dụng nguyên tắc ba không với các con: Không uống rượu, không hút thuốc, không dùng các chất gây nghiện. Bản thân ông làm gương cho các con bằng cách tránh xa loại đồ uống này và luôn nhắc nhở các con về điều đó. Cũng chính vì vậy mà các con ông không bao giờ đến những buổi tiệc rượu. Donald Trump luôn ý thức việc làm gương cho con từ trong cuộc sống hàng ngày, cho tới công việc. Các con ông học được từ cha sự chăm chỉ, nỗ lực hết mình và dành cho ông sự kính trọng đặc biệt. “Cha tôi luôn bảo nếu con yêu những gì con làm và làm việc thực sự, thực sự chăm chỉ, con sẽ thành công”, Ivanka chia sẻ trong cuốn sách Women Who Work – Rewriting the rules for.  

Ngược lại, từ khi ra đời đến lúc ấu thơ, trẻ không may phải sống trong môi trường thiếu sự quan tâm, vỗ về, gia đình bất hòa… sẽ phát triển thiếu cân bằng về tâm lý, cảm xúc. Khi lớn lên, trẻ sẽ cảm thấy tự ti, nhút nhát, sợ sệt. Thành công và hạnh phúc sẽ đến với trẻ khó khăn hơn so với chúng bạn. Sinh ra và lớn lên trong một gia đình thiếu vắng tình yêu thương thì đứa trẻ cũng sẽ có trái tim thờ ơ, lạnh lùng hơn những đứa trẻ khác. Mọi người trong gia đình hay tranh cãi, gây gỗ, cáu gắt thậm chí là dùng “nắm đấm” với nhau thì đứa trẻ cũng sẽ có tính nóng nảy, hay cáu gắt, hành xử thô lỗ. Đứa trẻ sống với người cha nát rượu sẽ học biết uống rượu từ sớm; một đứa trẻ sống với người mẹ trộm cắp sẽ sinh ra tính ăn cắp. Một người cha nghiện thuốc lá sẽ không thể cấm con mình hút thuốc, một người mẹ mê cờ bạc không thể cấm con mình đánh bạc. Dù muốn hay không thì những thói xấu của cha mẹ sẽ ảnh hưởng đến nhân cách, phẩm chất của con cái, “ở bầu thì tròn, ở ống thì dài” là như vậy.

Giống như một cây non, được gieo mầm tốt, được tưới nước hàng ngày, bón phân đúng thời điểm sẽ phát triển nhanh chóng và cho ra những trái ngọt ngào. Còn ngược lại, cây sẽ mau chóng lụi tàn ngay từ khi còn là chồi non. Cha mẹ là tấm gương lớn nhất để con cái nói theo, vì vậy dù không ai là hoàn hảo nhưng trước hết hãy là một người cha người mẹ mẫu mực với các con. Con cái chính là hình ảnh phản chiếu của cha mẹ bởi “con nhà tông không giống lông cũng giống cánh.”

bởi Phan Uyên

Thờ “Thần” hay thờ “tượng”

Thờ cúng dường như là một văn hóa đã có từ xưa, điều đó được xem là một phong tục của người Việt Nam, một quốc gia có nhiều tôn giáo. Và khi nhìn rộng hơn thì việc thờ cúng là một hình thức thờ phụng của nhiều quốc gia trên thế giới. Nhưng ngày nay, thờ thần không chỉ giới hạn bởi việc thờ cúng một hình tượng mà còn là sự tôn sùng một hình mẫu ca sĩ, diễn viên,… của nhiều người.
(Nguồn: Việt Nam mới)

Thần tượng là một bức hình, bức tượng được đục đẽo từ đá, thạch cao hoặc một chất liệu nào khác để tạo thành một bức tượng và được thờ cúng. Dù những hình tượng đó được lưu truyền từ đời này sang đời kia, do tưởng tượng, có mang tính thực tế hay không thì đều mang đến cho con người một niềm tin nào đó.

Người Việt Nam vốn dĩ có truyền thống là nghề trồng lúa nước, xuất thân từ những người nông dân quanh năm với ruộng đồng nên nhà nào cũng có những bàn thờ được đặt ở ngoài trời, thường là phía trước sân. Có lẽ đây chính là hình thức thờ ông Thiên, cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa vụ được tốt tươi, cuộc sống được ấm no,… Bàn thờ ông Thiên được xem là sự kết nối tâm linh giữa Trời với người, nơi lưu giữ mối liên hệ với trời đất.  Điều này tạo cho con người có niềm tin vào một thần nào đó được cho là có thật luôn ở trong tâm trí, tấm lòng của người tin.

Đó không chỉ đơn thuần là một phong tục tập quán, một văn hóa mà còn là một nhu cầu của con người mong muốn được bình an, làm ăn thịnh vượng và cuộc sống no đủ, dư dật cho thể xác lẫn vật chất. Việc thờ thần còn là một nhu cầu về mặt tâm linh, khao khát điều gì đó trong tiềm thức con người mà đôi khi không thể giải thích được và không điều chi đáp ứng được. Dù việc thờ cúng luôn diễn ra hằng ngày nhưng đâu đó nỗi bất an vẫn vây quanh con người, thậm chí có những người vẫn cứ sống trong nỗi buồn phiền, lo âu không lối thoát. Có thể đó là lý do con người luôn tìm cầu sự bình an và cảm thấy trống trải một điều gì đó, chưa thỏa mãn, vì thế vẫn cứ tìm cho chính mình.

Nhưng chúng ta có thật sự cảm thấy được thỏa mãn khi thờ bất cứ vị thần nào dưới hình dạng của một bức tượng được đục đẽo cách khéo léo dưới bàn tay con người? Không quá khó để chúng ta có thể tìm thấy một nơi sản xuất ra những bức tượng bằng những vật liệu như thạch cao, đá, gỗ,… với nhiều giá cả khác nhau tùy kích cỡ và chất liệu.

Một thực tế phủ phàng, nhiều lúc ra đường, ta vẫn thấy những bàn thờ ông địa, những bức tượng bị vứt ngoài bãi rác, bãi đất trống với những vết sơn đã bong tróc, nhiều vết nứt và thậm chí còn bị sứt mẻ. Phải chăng, những bức tượng đó đã cũ, hết giá trị sử dụng nên cần phải thay mới thì việc thờ cúng mới linh thiêng? Vậy sao chúng ta không trùng tu bức tượng khi thấy có những vết nứt, vết sơn bị bong tróc mà phải vứt đi rồi lại tốn tiền mua một bức tượng mới? Khi mua tượng về chúng ta đặt trên cao, thờ cách nghiêm trang, còn khi tượng đã cũ thì vứt đi cách không thương tiếc? Việc đó có giống với một đứa trẻ chơi xe điều khiển, lúc xe còn hoạt động tốt thì quý, còn khi hết dùng được thì vứt đi?

Dù cho được trọng dụng khi mới mua về hay bị vứt ngoài bãi rác thì những bức tượng đó vẫn luôn cười tươi, không tỏ vẻ oán trách điều gì cả. Cũng chẳng mấy khó hiểu, vì chúng được đục đẽo như thế, nên vẫn giữ được sắc thái biểu cảm như ban đầu. Chúng ta đặt đâu, tượng ngồi đấy, chúng không thốt lên bất kỳ một ý kiến hay đòi hỏi nào. Có bao giờ khi cúng thờ tượng, chúng ta nghe được tiếng của những bức tượng đó trước điều mình mong muốn? Vậy thì chúng ta đang thờ thần hay thờ tượng?

Thần tượng hiện nay còn được định nghĩa là idol – những con người với vai trò ca sĩ, diễn viên được mến mộ bởi phần đông người hiện nay, nhất là những người trẻ. Idol – họ cũng chỉ là những con người bình thường, nhưng sở hữu một ngoại hình, gương mặt hoặc một yếu tố nào đó thu hút người khác và điều đó khiến họ trở nên đặc biệt trong mắt nhiều người.

Tuy nhiên, không ít người đã hoàn toàn sụp đổ vì những soái ca hiện thân như một tượng đài hoàn hảo trong lòng người hâm mộ, nhưng lại phê pha sau cánh gà, bắt cá hai tay,… những cặp đôi nổi tiếng đáng ghen tỵ thì lại nhanh chóng tan vỡ sau đám cưới thế kỷ và rồi ngôn tình vẫn không có thật.

Dù có cố gắng để giống bất kỳ hình ảnh, phong cách của idol nào thì cũng chẳng thể đem đến cho chúng ta sự thỏa mãn. Bởi họ cũng là những con người, và vốn dĩ không ai là hoàn hảo cả. Tại sao ta lại kỳ vọng vào một con người bất toàn mà quên đi chính mình cũng là một con người cần cố gắng để tốt hơn mỗi ngày? Chúng ta có cố gắng, nhưng là cố gắng theo tượng đài mà idol chúng ta đã xây trước mắt và rồi sụp đổ khi tượng đài không còn.

Những bức tượng được tạo ra từ bàn tay con người và ấy chẳng phải chúng ta đang thờ vật mình làm ra sao, cũng giống như đang thờ chính mình. Tôn sùng idol nào đó thì cũng là thần tượng một con người. Con người thờ con người thì không điều chi có thể đem lại sự thỏa mãn về mặt tâm linh và luôn cần được một thần cao hơn để giúp đỡ. Vậy, chúng ta đang thờ thần hay thờ tượng?

Nguyễn Trường

Thầy Park Hang-seo, hình mẫu lý tưởng được các học trò yêu quý

Các cầu thủ là của tôi, tôi chọn họ và tôi chịu trách nhiệm về họ. Cũng như chúng ta làm cha mẹ thì nên có trách nhiệm với sai lầm của con cái… Nhưng nhiều khi cha mẹ cũng cần điểm tựa là con. Tôi là huấn luyện viên có lúc tôi phải dựa vào họ
Ảnh bởi VnExpress/Minh Kha

Chúng ta đã quá gần gũi với cái tên Park Hang-seo, một huấn luyện viên đã đưa đội tuyển bóng đá Việt Nam vươn ra châu lục. Những chiến tích tuyệt vời mà ông cùng các học trò mình làm được đã ghi lại một cảm xúc khó phai trong lòng người hâm mộ. Thầy Park trở thành một hiện tượng cho nền bóng đá nước nhà và nỗi “dè chừng” của những đối thủ cạnh tranh khác. HLV Park Hang-seo một hình ảnh người thầy luôn tình cảm, tận tụy trên màn ảnh cũng là một người cha luôn quan tâm đến những đứa con của mình. Bởi đó, ông nhận được tình cảm yêu quý cách đặc biệt từ các học trò và sự cảm mến từ người hâm mộ. Đến thời điểm hiện tại, những điều thầy Park Hang-seo làm vẫn luôn là một dấu ấn không phai và là hình mẫu lý tưởng được các học trò yêu quý.

Park Hang-seo một huấn luyện viên bóng đá người Hàn Quốc và hiện tại là huấn luyện viên trưởng cho đội tuyển bóng đá nam và U23 Việt Nam vào tháng 10 năm 2017. Cũng từ chính thời điểm này, thầy Park đã giúp cho đội tuyển bóng đá Việt Nam bước sang một trang mới, trong đó nửa trang là dành cho ông. Chính vị huấn luyện viên người Hàn Quốc đã nhem lại ngọn lửa niềm tin sắp tắt, thất vọng trước những thất bại và một bước lội ngoạn ngục với những chiến tích tuyệt vời.

Ảnh từ bài viết của tác giả Nhật Linh – Minh Anh trên vietnamnet.vn

HLV Park Hang-seo không chỉ là một người thầy với vai trò là người cầm quân mà còn là một người cha luôn quan tấm đến những đứa con của mình. Chia sẻ với VnExpress hồi tháng 01/2018, thầy Park đã khóc khi nói về các học trò: “Các cầu thủ là của tôi, tôi chọn họ và tôi chịu trách nhiệm về họ. Cũng như chúng ta làm cha mẹ thì nên có trách nhiệm với sai lầm của con cái… Nhưng nhiều khi cha mẹ cũng cần điểm tựa là con. Tôi là huấn luyện viên có lúc tôi phải dựa vào họ.” (Trích từ bài viết của tác giả Vân Anh, nguồn VnExpress)

Với những chia sẻ ngắn ngủi đủ để ta có thể cảm nhận được tình cảm yêu thương các học trò như những đứa con của mình là như thế nào. Ông không phải là một người có sự nổi bật về ngoại hình, nhưng chính những phẩm chất đáng quý từ một vị huấn luyện viên, một người cha đã rút ngắn đi mọi khoảng cách, rào cản về mặt ngôn ngữ. Có thể, tình cảm là thứ tuyệt vời nhất để cảm nhận bằng trái tim, thông qua những hành động chân thành mà đôi khi không từ ngữ nào có thể miêu tả được.

Chúng ta dễ dàng thấy được một thầy Park rất gần gũi trong các buổi tập thông qua những hình ảnh được lan truyền trên các trang mạng xã hội hoặc trên trang cá nhân của những cầu thủ. Một người thầy rất đỗi tận tình, quan tâm đến những vết thương, những cái khoác vai ân cần và thậm chí là cái tựa vào lưng học trò mình để ngủ,…

Hậu vệ Đình Trọng đã đăng tải hình ảnh HLV Park mát-xa chân cho mình sau một trận đấu tại ASIAD 2018 lên instagram, với dòng chia sẻ “Người thầy có tâm”. Thủ môn Bùi Tiến Dũng cũng có những chia sẻ về vị huấn luyện viên của mình: “Thầy quan tâm đến mọi điều của bọn em từng bữa ăn đến giấc ngủ…” (Trích từ bài viết của tác giả Vân Anh, nguồn VnExpress)

Thầy Park luôn dành một tình cảm, sự quan tâm cách đặc biệt dành cho các học trò như những gì ông đã chia sẻ về trách nhiệm của một người trên cương vị là huấn luyện viên trưởng. Một người thầy nghiêm túc trên sân tập cũng là người bạn thân thiết với các cầu thủ. Ông vẫn thường trêu đùa các học trò của mình bằng những hình vô cùng hài hước khi cùng chơi đá bóng, selfie hay mừng sinh nhật.

Tờ Chosun của Hàn Quốc viết thế này: Không chỉ đích thân xoa bóp bàn chân cho các cầu thủ bị thương, ông còn đích thân viết thư tay cho các học trò vào ngày sinh nhật của họ. Nhờ phong cách lãnh đạo thân tình, các cầu thủ xem ông như một người cha.”

HLV Park Hang-seo, nhà cầm quân đội tuyển bóng đá Việt Nam rất đơn sơ, chân thành và tràn đầy tình yêu thương. Chính sự tận tình đó, có lẽ là ngọn lửa truyền cảm hứng, sức mạnh và cả ý chí giúp cho đội tuyển Việt Nam thêm tinh thần để chiến đấu hết mình qua những trận đấu, những lần chạm trán với những đối thủ mạnh. Căng thẳng, áp lực chỉ những người trong cuộc mới có thể hiểu hết được, nhưng bởi tình cảm đong đầy của người thầy đã giúp các cầu thủ vươn lên và mang về nhũng chiến tích vẻ vang.

Ảnh từ bài viết của tác giả Anh Nhật trên vietbao.vn

Hình ảnh nhảy lên vỡ òa vì vui sướng sau mỗi lần học trò mình phá lưới hay những lúc yếu mềm phải giấu mặt đi vì không dám xem những pha đá phạt quyết định. Thầy Park cũng không ngần ngại lên tiếng bênh vực học trò của mình khi bị chơi xấu, sẵn sàng tranh cãi với trọng tài hay huấn luyện viên đội bạn.

HLV Park Hang-seo như một hiện tượng cho nền bóng đá Việt Nam khi liên tục tạo ra những cơn sốt giúp đội tuyển U23 Việt Nam giành được ngôi vị Á quân châu lục và vô địch AFF Cup 2018. Ông đã làm nên kỳ tích và ghi dấu ấn đặc biệt trong lòng người hâm mộ. Giờ đây, mọi người không chỉ hâm mộ đội tuyển Việt Nam mà còn cảm mến vị huấn luyện viên đặc biệt này.

Những điều thầy Park có không chỉ đơn thuần là những chiến thuật linh hoạt, mà ông còn sở hữu cho mình một phong cách lãnh đạo tài tình, có khả năng gắn kết các cầu thủ và một nhà tâm lý tài ba biến đội hình thành một gia đình. Đây không phải bất kỳ nhà cầm quân nào cũng có được.

Chính thầy Park đã nhen lại ngọn lửa bóng đá Việt Nam, khi mọi niềm tin dường như đang vụt tắt. Bằng chính tài năng thầy đã giúp cho nền bóng đá Việt Nam ghi dấu ấn mạnh mẽ, là hình mẫu lý tưởng được các học trò yêu quý và chiếm trọn trái tim người hâm mộ bằng sự chân thành đáng kính.

Nguyễn Trường

Trầm cảm là gì?

Mọi người đôi khi cảm thấy buồn. Nhưng những cảm giác này thường ngắn ngủi và vượt qua trong vòng một vài ngày. Khi bạn bị trầm cảm, nó ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày, các chức năng vận hành, và gây đau đớn cho cả bạn và những người quan tâm đến bạn. Trầm cảm là một bệnh thông thường nhưng nghiêm trọng. 

Mọi người đôi khi cảm thấy buồn. Nhưng những cảm giác này thường ngắn ngủi và vượt qua trong vòng một vài ngày. Khi bạn bị trầm cảm, nó ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày, các chức năng vận hành, và gây đau đớn cho cả bạn và những người quan tâm đến bạn. Trầm cảm là một bệnh thông thường nhưng nghiêm trọng. 

Nhiều người bị bệnh trầm cảm không bao giờ tìm cách điều trị. Nhưng phần lớn, thậm chí những người có suy thoái nghiêm trọng nhất, có thể bình phục lại tốt hơn với những trị liệu.

Một số hình thức rối loạn trầm cảm. 

Rối loạn trầm cảm chủ yếu (Major depressive disorder) triệu chứng nặng, ảnh hưởng đến khả năng làm việc, ngủ, học tập, ăn, và tận hưởng cuộc sống.

Rối loạn tâm trạng chán nản (Persistent depressive disorder – PDD) dai dẳng kéo dài trong ít nhất 2 năm. Một người được chẩn đoán mắc chứng rối loạn trầm cảm dai dẳng có thể có các giai đoạn trầm cảm nặng cùng với thời gian các triệu chứng ít nghiêm trọng, nhưng các triệu chứng phải kéo dài trong 2 năm. 

Một số hình thức của bệnh trầm cảm là hơi khác nhau, hoặc họ có thể phát triển trong những trường hợp đặc biệt.

Trầm cảm tâm thần, xảy ra khi một người có trầm cảm nặng, cộng với một số hình thức rối loạn tâm thần, chẳng hạn như có làm ảnh hưởng đến niềm tin sai lệch hoặc méo mó với thực tế, hoặc nghe hoặc nhìn thấy những điều gây bấn loạn mà những người khác không thể nghe hoặc nhìn thấy. 

Trầm cảm sau sinh, đó là nghiêm trọng hơn nhiều so với “baby blues” (trạng thái ủ rủ) kinh nghiệm mà nhiều phụ nữ sau khi sinh, khi nội tiết tố và những thay đổi về thể chất và trách nhiệm mới của chăm sóc cho một trẻ sơ sinh có thể được áp đảo. Người ta ước tính rằng 10 đến 15 phần trăm phụ nữ bị trầm cảm sau khi sinh sau khi sinh. 

Rối loạn tình cảm theo mùa (SAD), được đặc trưng bởi sự khởi đầu của bệnh trầm cảm trong suốt những tháng mùa đông, khi có ánh sáng mặt trời tự nhiên ít hơn. Các trầm cảm nói chung gia tăng vào mùa xuân và mùa hè. SAD có thể được điều trị hiệu quả với liệu pháp ánh sáng, nhưng gần một nửa trong số những người có SAD không phục hồi tốt với chỉ liệu pháp ánh sáng. 

Rối loạn lưỡng cực, còn được gọi là bệnh hưng-trầm cảm, không phải là phổ biến như trầm cảm hoặc rối loạn trầm cảm dai dẳng. Rối loạn lưỡng cực được đặc trưng bởi chu kì thay đổi, từ tâm trạng lên thật cao (hưng cảm) xuống mức thấp cực kỳ (trầm cảm). 

Nguyên nhân 

Có nhiều khả năng, trầm cảm là do sự kết hợp của yếu tố di truyền, sinh học, môi trường và tâm lý.

Bệnh trầm cảm là rối loạn của não bộ. Công nghệ hình ảnh não, chẳng hạn như hình ảnh cộng hưởng từ (MRI), đã chỉ ra rằng não bộ của những người bị trầm cảm nhìn khác hơn so với những người không bị trầm cảm. Các bộ phận của não liên quan đến tâm trạng, suy nghĩ, giấc ngủ, ăn không ngon, và hành vi xuất hiện khác nhau. Tuy nhiên, những hình ảnh này không tiết lộ lý do tại sao trầm cảm đã xảy ra. Họ cũng không thể được sử dụng để chẩn đoán trầm cảm. 

Một số loại trầm cảm có xu hướng trong gia đình. Tuy nhiên, trầm cảm cũng có thể xảy ra ở những người không có lịch sử gia đình có bệnh trầm cảm. Các nhà khoa học đang nghiên cứu các gen nhất định có thể làm cho một số người dễ bị trầm cảm. Một số nghiên cứu di truyền học cho thấy rằng nguy cơ trầm cảm là kết quả của sự ảnh hưởng của một số gen hoạt động cùng với môi trường hoặc các yếu tố khác. Ngoài ra, chấn thương tâm lý như, mất một người thân yêu, một mối quan hệ khó khăn, hoặc bất kỳ tình huống căng thẳng có thể gây ra một giai đoạn trầm cảm. Giai đoạn trầm cảm có thể xảy ra có hoặc không có sự kích thích rõ ràng.

Các dấu hiệu và triệu chứng

“Tôi thực sự gặp khó khăn để ra khỏi giường vào buổi sáng. Tôi chỉ muốn giấu dưới tấm chăn và không nói chuyện với bất cứ ai. Tôi không muốn ăn, tôi sụt cân rất nhiều, và mất đi niềm vui. Tôi rất thường xuyên mệt mỏi, và không ngủ ngon vào ban đêm. Nhưng tôi biết tôi phải tiếp tục đi làm bởi vì tôi có một công việc. Cảm giác như không thể làm gì, như không có gì được thay đổi hoặc trở nên tốt hơn.”

Những người bị bệnh trầm cảm, tuy không phải tất cả, có các triệu chứng tương tự như trên. Mức độ nghiêm trọng, tần số, và thời gian của các triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào từng cá nhân và bệnh tật đặc biệt của mình. 

  • Dai dẳng buồn, lo lắng, hoặc cảm giác “trống rỗng”
  • Cảm giác tuyệt vọng hay bi quan 
  • Cảm giác tội lỗi, vô dụng, hoặc bất lực 
  • Dễ bị kích thích, bồn chồn 
  • Mất quan tâm trong hoạt động hoặc sở thích đã từng ham thích, bao gồm cả quan hệ tình dục 
  • Mệt mỏi và giảm năng lượng
  • Khó tập trung, ghi nhớ chi tiết, và ra quyết định 
  • Mất ngủ, tỉnh táo vào buổi sáng sớm hoặc ngủ quá nhiều 
  • Ăn quá nhiều, hoặc mất cảm giác ngon miệng 
  • Ý nghĩ tự tử, tự tử 
  • Đau nhức hoặc đau đầu, đau bụng, hoặc các vấn đề tiêu hóa không dễ dàng ngay cả với điều trị. 

Chẩn đoán 

Trầm cảm, thậm chí các trường hợp nghiêm trọng nhất, có thể được điều trị hiệu quả. Bước đầu tiên để nhận được điều trị thích hợp là đến một bác sĩ hoặc chuyên gia sức khỏe tâm thần. Một số loại thuốc, và một số bệnh như virus hoặc rối loạn tuyến giáp, có thể gây ra các triệu chứng giống như bệnh trầm cảm. Một bác sĩ có thể loại trừ những khả năng này bằng cách làm một bài kiểm tra kỳ thi, phỏng vấn, và qua thí nghiệm vật lý. Nếu bác sĩ không tìm thấy các yếu tố y khoa có thể gây ra trầm cảm, bước tiếp theo là đánh giá tâm lý. 

Bác sĩ có thể giới thiệu bạn đến một chuyên gia sức khỏe tâm thần, những người cần thảo luận với bạn bất kỳ tiền sử gia đình của bệnh trầm cảm hoặc rối loạn tâm thần khác, và có được một lịch sử đầy đủ các triệu chứng của bạn. Bạn nên thảo luận khi các triệu chứng bắt đầu, chúng đã kéo dài bao lâu, mức độ nghiêm trọng, và liệu chúng đã có xảy ra trước đây, và nếu như vậy, làm thế nào được điều trị. Các chuyên gia sức khỏe tâm thần cũng có thể hỏi nếu bạn đang sử dụng rượu hoặc ma túy, và nếu bạn đang nghĩ về cái chết hoặc tự sát. 

Các bệnh khác có thể xảy đến trước trầm cảm, và khiến gây ra nó, hoặc là hậu quả của nó. Tuy nhiên, trầm cảm và các bệnh khác tương tác khác nhau ở những người khác nhau. Trong mọi trường hợp, bệnh xảy ra đồng thời cần phải được chẩn đoán và điều trị. 

Rối loạn lo âu, rối loạn như căng thẳng sau chấn thương (PTSD), rối loạn ám ảnh cưỡng chế, rối loạn hoảng sợ, ám ảnh xã hội, thường đi kèm với trầm cảm. PTSD có thể xảy ra sau khi một người trải qua một sự kiện đáng sợ hay thử thách, chẳng hạn như một cuộc tấn công bạo lực, bạo hành, lạm dụng, thiên tai, tai nạn, khủng bố, chiến tranh. Người trải qua PTSD đặc biệt dễ rơi vào trầm cảm. 

Lạm dụng rượu và chất gây nghiện khác cũng có thể gây ra trầm cảm. Nghiên cứu cho thấy rối loạn tâm trạng và lạm dụng chất thường xuất hiện cùng nhau. 

Trầm cảm cũng có thể xảy ra với các bệnh nội khoa nghiêm trọng khác như bệnh tim, đột quỵ, ung thư, HIV / AIDS, tiểu đường, và bệnh Parkinson.

Bài viết không nhằm xác nhận hoặc thay thế cho lời khuyên, chẩn đoán hoặc điều trị chuyên nghiệp. Hãy tham khảo lời khuyên của chuyên gia sức khỏe tâm thần hoặc dịch vụ y tế chuyên môn nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào.

bởi Dr. Lê Thành Tuấn, Ph. D. Clinical Psychology
Nguồn: tamvan.org

Tấm bằng Đại Học – bạn có đang thờ nó?

Nhiều học sinh, sinh viên tìm đến con đường tự tử không chỉ vì những áp lực trước việc học mà còn là sự vô tâm, lòng tham và ích kỷ của cha mẹ đối với con cái. Còn quá non trẻ để các em có thể gánh căn bệnh thành tích, những vô cảm, sĩ diện và hậu quả là những đau thương, hối hận cũng đã muộn.
Ảnh minh họa trên giaoduc.net.vn

Ngày tốt nghiệp đại học, một ngày trong số rất nhiều ngày đặc biệt trong cuộc đời của những ai đã từng là sinh viên. Cầm trên tay mình tấm bằng đại học như bao người bạn khác, không ai có thể che giấu được niềm vui sướng mà còn là niềm tự hào của gia đình. Từ giây phút đó, hành trình sinh viên chính thức khép lại, cuộc đời bước sang một ngã rẽ khác, “thất nghiệp” là khoảng thời gian mà ai cũng đã từng phải đối diện để rồi nhận ra bằng đại học đôi khi không là tất cả.

Nhiều bạn sinh viên khi ra trường phải đi làm trái ngành, đó là một câu chuyện quá đỗi bình thường và không còn xa lạ giữa xã hội hiện nay. Có thể là do không tìm được một công việc theo đúng chuyên ngành đã học, hoặc có thì không đủ kinh nghiệm đáp ứng được yêu cầu từ nhà tuyển dụng, sinh viên mới ra trường thì cái duy nhất có chính là kiến thức và tấm bằng đại học.

Cũng có thể là do muốn tìm một công việc theo đam mê, sở thích hơn là đúng với chuyên ngành. Thế thì chẳng phải là đã phí những năm tháng ngồi trên ghế nhà trường sao? Không sao cả, dù bạn làm đúng chuyên ngành hay rẽ sang hướng đi khác thì những năm tháng đại học đã cho bạn trải nghiệm một thời sinh viên và kiến thức.

Nhiều bạn sinh viên không được quyền lựa chọn chuyên ngành mình thích, trường đại học mong muốn vì sự áp đặt từ phía gia đình. Nên khi tốt nghiệp, sự trưởng thành và bản lĩnh cho phép bạn tự quyết định con đường mình muốn đi.

Mặc dù sống trong xã hội hiện đại, nhưng vẫn còn nhiều gia đình giữ nếp truyền thống, con cái phải luôn nghe theo sự sắp xếp của cha mẹ. “Nghe dạ, bảo vâng” khiến cho những đứa con bị kìm hãm khả năng giải quyết vấn đề, tạo thói quen ỷ lại và không có sự trưởng thành trong cuộc sống. Điều đau khổ nhất chính là chúng mất đi sự tự do, không được làm điều mình mong muốn và rồi đến một lúc nào đó hậu quả sẽ không ai có thể ngờ được.

Ảnh bởi Sasha Freemind trên Unsplash

Cách đây hơn 10 năm, một gia đình vốn dĩ rất hạnh phúc trong mắt của nhiều người, họ có được những đứa con rất ngoan và lễ phép. Không ai có thể ngờ một ngày người con trai lớn đã giết chết mẹ ruột của mình. Cậu là một chàng sinh viên rất ngoan, giỏi và luôn nghe theo những sắp đặt của bà, nhất là trong chuyện học. Người mẹ luôn mong muốn con trai mình trở thành một bác sĩ để gia đình có được một địa vị tốt hơn trong xã hội. Nhưng việc làm này của bà đã vô tình đẩy đứa con của mình vào đường cùng và cậu không có quyền lựa chọn cho những mong muốn riêng. Trong một lần đang ngồi viết email thì người mẹ tiến đến, một cuộc xung đột xảy ra chỉ bà không cho phép cậu cãi lời và phải tiếp tục trở thành một bác sĩ. Vì tức giận nên cậu đã đặt tay lên cổ mẹ mình rồi siết mạnh, vài giây sau buông tay ra và nghe tiếng bà ho khan. Sau đó, cậu rồi khỏi căn hộ và ra xe ngủ suốt đêm. Sáng hôm sau khi quay lại thì thấy mẹ mình đã tử vong.

Đây không phải là một câu chuyện đau lòng duy nhất về sự áp đặt của cha mẹ lên con cái, những trường hợp tương tự cũng đã xảy ra và là hồi chuông cảnh báo đến các bậc làm cha mẹ. Có khi cái chết không phải không phải người cha, người mẹ mà là sự ra đi mãi mãi của một người con khi không chịu được áp lực từ phía gia đình. Tấm bằng đại học bác sĩ đã đổi lấy sinh mạng của người mẹ và cuộc đời của người con. Tấm bằng đại học, bạn có thờ nó?

Nhiều học sinh, sinh viên tìm đến con đường tự tử không chỉ vì những áp lực trước việc học mà còn là sự vô tâm, lòng tham và ích kỷ của cha mẹ đối với con cái. Còn quá non trẻ để các em có thể gánh căn bệnh thành tích, những vô cảm, sĩ diện và hậu quả là những đau thương, hối hận cũng đã muộn.

Mỗi mùa thi bao giờ chúng ta cũng nghe đến những học sinh, sinh viên bị bắt vì gian lận trong thi cử, mang tài liệu vào phòng thi dù biết điều đó là cấm. Hậu quả thì ai cũng có thể đoán được, đình chỉ thi là điều đã được cảnh báo trước và là hình phạt cho những em cố tình vi phạm. Đó cũng là một thực trạng không chỉ xảy ra trong mỗi năm mùa thi tốt nghiệp, đại học đến mà là trong mỗi mùa thi học kỳ đều có tình trạng gian lận, nhưng mức độ phạt thì không quá nặng nề vì quy mô nhỏ hơn.

Ảnh bởi Ben Mullins trên Unspash

Nhưng dường như tấm bằng đại học vẫn là thứ duy nhất trong mắt của nhiều người nếu muốn có một công việc thực sự tốt. Chúng ta vẫn còn nhớ đến trường hợp 44 thí sinh được nâng điểm ở kỳ thi THPT quốc gia, tiền bạc không thể mua được sinh mạng con người, nhưng có thể mua được điểm số và thậm chí là một tấm bằng đại học, vì suy cho cùng nó cũng chỉ là một tờ giấy.

Hiện nay, chỉ cần một bước tìm kiếm, chúng ta có thể thấy rất nhiều thông tin làm bằng tốt đại học trên các trang mạng xã hội. Liệu tấm bằng đại học lại dễ dàng có được và không cần phải tốn quá nhiều thời gian lẫn công sức cho việc học?

Thực tế, ngày nay bằng cấp không phải là một vấn đề quá lớn, tùy thuộc vào công ty và môi trường làm việc. Kinh nghiệm, kỹ năng, kiến thức luôn là điều quan trọng và cần thiết cho bất cứ công việc nào. Cầm bằng đại học trên tay bằng chính năng lực của bản thân sẽ khiến bạn có được niềm vui và bạn có quyền tự hào về điều đó. Đừng vì muốn có được tấm bằng đại học, rạng danh dòng họ mà phải đánh đổi, hy sinh mạng sống của người thân vì phục vụ cái danh đó thì vô nghĩa và chúng ta cũng chỉ đang thờ cái danh, cái bằng đại học.

Cha mẹ đừng vì danh của gia đình và cướp đi quyền sống của con cái mình. Hãy luôn lắng nghe những suy nghĩ và chia sẻ tâm tư với con mình. Cha mẹ đã cho con cái cuộc đời thì phải cho chúng được quyền sống với cuộc đời đó.

Nguyễn Trường

Bạn đang sống hay chỉ đang tồn tại?

Sự tồn tại cần phải có sự sống bên trong để điều khiển cái lớp vỏ được tồn tại bên ngoài. Cái sống động bên trong mới thật sự là cái tinh tuý, cái chất liệu của sự sống. 

Hamlet là nhân vật nổi tiếng của đại văn hào William Shakespeare. Không phải người ta đánh giá qua sự nổi tiếng của tác giả, mà họ nhận được cảm xúc từ câu chuyện xung quanh chàng hoàng tử Hamlet cùng với bối cảnh hoàng tộc, nơi chàng được sinh ra và cũng chính nơi đó đã làm cho anh có một mối thù gia tộc. Kẻ thù không ai khác chính là chú ruột của anh, Vua Claudius, người đã mưu phản, giết chết nhà vua, đoạt ngai vàng và người mẹ yêu dấu của anh.

Trải suốt nhiều đêm trăn trở với ý muốn trả thù và có lần anh đã tìm được cơ hội tiếp cận kẻ đoạt ngai vàng, nhưng anh đã không muốn ra tay, chỉ vì tên vua độc ác đang cầu nguyện và anh sợ rằng trả thù trong khi kẻ thù cầu nguyện thì linh hồn sẽ được lên thiên đàng, như vậy sẽ không xứng đáng với tội mưu sát cha mình. Ngược lại, vua Claudius nỗ lực tìm cách giết chàng để trừ hậu hoạ. Cuối cùng, ông ta đã thắng, khi tổ chức cuộc đấu kiếm giữa anh và Laertes. Nhà vua cho người tẩm thuốc độc vào lưỡi gươm và anh đã bị mũi kiếm tai hại đó kết liễu đời mình.

Trong bối cảnh xã hội luôn thay đổi, cái thiện và cái ác pha trộn vào nhau khiến chúng ta khó lòng phân biệt thật, giả. Chính vì vậy mà việc quyết định chọn cho mình lối sống thật sự là sống không đơn giản chút nào. Chúng ta đang tồn tại hay đang thật sự sống? Sự tồn tại hay là sự hiện hữu chỉ chứng minh một điều rằng tôi ở đây cùng với mọi người, chẳng khác nào sự tồn tại của một vật thể trống rỗng bên trong, và hoàn toàn vô dụng.

Sự tồn tại cần phải có sự sống bên trong để điều khiển cái lớp vỏ bên ngoài, và cái sống động bên trong mới thật sự là cái tinh tuý của sự sống. Hamlet đã từng sống hay chỉ tồn tại? Khi anh ta đã để vuột mất cơ hội hành động để dành lấy sự sống an toàn. Sự an toàn đó đã không đến với anh vì anh đã không nhìn thấy cơ hội lớn đó. Từ đó, cuộc đời Hamlet đã lâm vào hoàn cảnh tồn tại, và thân xác anh trở thành lớp vỏ bọc của sự hiện hữu, còn tâm trí anh đã mất đi sự tinh tế của một Hoàng Tử, vốn có thể trở thành vị vua cai trị đất nước mình.

Một câu chuyện kể rằng, có một người lính La mã cảm thấy cuộc sống quá khốn khổ, anh ta mất hết tinh thần, nhuệ khí, những ngày tháng trôi qua đối với anh chỉ là chuỗi ngày đau khổ. Anh lính đến xin phép vua cho anh được tự sát để kết liễu đời mình. Nhà vua nhìn anh và hỏi: Này, đã có lúc nào nhà ngươi thực sự sống chưa mà xin chết?” Có người đã định nghĩa: “Chết là không còn sống, không còn tồn tại trên đời”.

Nhưng sống không có nghĩa là chưa chết. Nó đòi hỏi một tiêu chuẩn cao hơn. Sống cần phải làm điều gì có ý nghĩa thật sự.

Các nhà nghiên cứu đã khảo sát ba thành phần: các vận động viên, những người trong nhà dưỡng lão, và các bệnh nhân trong cơn hấp hối. Thành phần thứ nhất thật sự sống trong thân thể khoẻ mạnh, thành phần thứ hai là sống đủ để sống và cuối cùng là những người chỉ “sống thoi thóp” chờ đợi giây phút qua đời. Có những người đang thực sự sống trong lý tưởng vững vàng, biết cống hiến khả năng của mình cho người, cho đời, những người khác thì ráng sống cho qua ngày và chỉ sống với chính mình, không quan tâm đến người khác. Cũng có những người chưa thật sự sống, những ngày tháng trôi qua trên mặt đất này cũng chỉ là những chuỗi ngày buồn nản và chán chường, như câu hỏi của vị vua trong câu chuyện: “Đã có lúc nào nhà ngươi thực sự sống chưa?”

Có thể chúng ta đã chịu đựng quá nhiều sự nghiệt ngã của một xã hội lừa dối, nhân phẩm con người bị coi khinh, xem mạng người rẻ hơn thau cám lợn và cuộc sống đó trở nên quen thuộc. Khi không còn ý chí đấu tranh cho sự sinh tồn, thì con người trong xã hội nghiệt ngã đó cũng chỉ là sự tồn tại, tồn tại trong sự thoi thóp của một đời người, trong im lặng và tiếp nhận những gì trước đây mình không chấp nhận.

Năng lực của sự sống không chỉ dựa vào cái thân xác hiện hữu, nhưng còn từ chất liệu đem lại sự sống. Sự sống đó tiềm ẩn bên trong, là động lực của sự sống. Cho dù phải đối diện với hoàn cảnh nào, dù nghèo, giàu, hay đối diện với nghịch cảnh khủng khiếp hơn, so với hoàn cảnh của chàng Hamlet, thì năng lực đó vẫn tồn tại trong một thân xác hay chết để tạo nên một thân xác có sự thay đổi, sống động, tinh tế và hướng thượng.

Câu hỏi Sống hay tồn tại? giúp cho chúng ta phải suy nghĩ, rồi quyết định hành động một cách khôn ngoan cho một cuộc đời có ý nghĩa. Chúng ta tồn tại, vì chúng ta sống. Không phải chúng ta sống vì chúng ta tồn tại.

Bạn thực sự nhận thấy mình đang sống hay đang tồn tại?

Trích từ Nguồn Tình Yêu